Kinh Nghiệm Nông Nghiệp
Đất, nước và dinh dưỡng cây trồng trong nông nghiệp hữu cơ
Đất, nước và dinh dưỡng trong lĩnh vực nông nghiệp hữu cơ không chỉ đáp ứng được nhu cầu về năng suất, chất lượng cây trồng mà còn đóng vai trò rất lớn trong việc duy trì một hệ thống canh tác bền vững. Chúng góp phần rất lớn trong việc giảm tác động tiêu cực lên môi trường và cung cấp sản phẩm nông sản an toàn, chất lượng cho người tiêu dùng.
1. Đất trồng trong nông nghiệp hữu cơ
Đất trồng là một hệ thống sống; cũng như những phần tử nhỏ tạo nên đất trồng, hàng triệu loài sinh vật khác nhau, cả lớn và nhỏ, mỗi loại đều rất quan trọng trong việc tái tạo lại dinh dưỡng. Nhiều loại sinh vật đất dựa trên thực vật để sống và đổi lại chúng giúp thực vật sinh trưởng tốt. Chăm bón đất trồng với phân vi sinh hữu cơ là chăm bón cho tất cả các loại sự sống ở trong đất trồng, đất trồng theo đó sẽ chuyển phân chuồng và phân ủ thành thức ăn để thực vật sinh trưởng.
Khi được bón phân vi sinh hữu cơ, đất trồng sẽ màu mỡ hơn và có thể sản xuất ra cây trồng mạnh khỏe hơn. Người nông dân hữu cơ phải canh tác đất trồng đúng thời gian và đúng cách để cung cấp điều kiện sống tốt nhất cho tất cả các loài sinh vật trong đất trồng và cho rễ cây.
Đất phải tơi xốp, trong đất phải có những khoảng không khí để rễ cây mạnh khỏe và cho phép rễ cây đâm xuống dưới để hút nước. Nước phải ngấm đi, nhưng không được quá nhanh.
2. Nước trong canh tác nông nghiệp hữu cơ
Trong canh tác nông nghiệp nói chung và nông nghiệp hữu cơ nói riêng, nguồn nước đóng vai trò rất quan trọng.
Nông nghiệp hữu cơ thường cố gắng sử dụng nguồn tài nguyên nước có sẵn trong môi trường, không sử dụng nước nhiều hơn mức tự nhiên có thể cung cấp.
Có nhiều cách để sử dụng nguồn nước khoa học như: sử dụng bậc thang, thiết kế hệ thống tưới tiêu chuyên nghiệp, xây dựng bể hoặc các khu vực chứa nước mưa…
Bên cạnh chủ động về nguồn nước, chúng ta cũng phải nâng cao khả năng giữ nước của đất trồng bằng cách cải thiện, bón chất hữu cơ vào đất trồng giúp đất tơi xốp, giảm tình trạng chai lì gây xói mòn.
Đặc biệt, con người phải kiểm soát chặt chẽ chất lượng nguồn nước cung cấp trong canh tác hữu cơ, tránh tuyệt đối những nơi nước bị nhiễm hóa chất hoặc có chứa lượng tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, thuốc diệt cỏ…
3. Dinh dưỡng cây trồng trong nông nghiệp hữu cơ
Phân bón vô cơ không giúp đất trồng giữ nước và có độ xốp đất phù hợp để nước ngấm một cách hợp lý và cũng không giúp cây trồng tăng trưởng một cách bền vững. Khi sử dụng phân vô cơ trong một thời gian dài càng làm đất bạc màu, đất chai cứng mất đi độ tơi xốp và mất đi dinh dưỡng cho cây trồng. Vì vậy, một nguyên tắc cơ bản bao trùm trong canh tác hữu cơ đó là việc sử dụng phân hữu cơ làm nguồn cung cấp dinh dưỡng chủ yếu cho cây trồng.
Có nhiều nguồn phân hữu cơ khác nhau có thể sử dụng trong canh tác hữu cơ:
– Phân ủ
– Phân xanh
– Phân vi sinh
– Các dinh dưỡng lên men: ốc sên, cá, ngải cứu, thân chuối, rau muống, đu đủ…
– Rác thải nhà bếp như xương cá, gà, lợn, bò, vỏ trứng…
– Các đá khoáng tự nhiên …
Trong đó nguồn dinh dưỡng chủ lực là phân ủ còn các nguồn dinh dưỡng khác chỉ là phần hỗ trợ thêm cho cây trồng khi cần thiết. Sử dụng phân ủ để bón và vùi phân xanh vào đất sẽ giúp cải thiện chất lượng đất, tạo môi trường tốt cho các sinh vật sống trong đất để cây trồng sinh trưởng và phát triển khỏe mạnh trên một nền tảng bền vững. Các nguồn dinh dưỡng khác chỉ có ý nghĩa bổ sung trực tiếp cho cây khi cần thiết nhưng không cải thiện được chất lượng đất. Ngoài ra, tùy thuộc vào các loại cây để sử dụng thêm các phân bón lá phù hợp.
Chiến lược cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng trong nông nghiệp hữu cơ khác so với nông nghiệp thông thường. Trong khi nông nghiệp thông thường tập trung vào cung cấp trực tiếp dinh dưỡng cho cây trồng bằng cách sử dụng hầu hết các phân hóa học hòa tan thì nông nghiệp hữu cơ nuôi cây một cách gián tiếp thông qua việc nuôi các vi sinh vật hữu cơ.
Việc sử dụng các phân hóa học có thể làm tăng năng suất rất cao. Phân hóa học cung cấp một lượng lớn dinh dưỡng ở dạng dễ tiêu sẵn có cho cây sử dụng. Thực tế này đã tạo ra sức hấp dẫn đối với việc sử dụng phân đặc biệt là đạm. Tuy nhiên cũng có nhiều hạn chế khi sử dụng chúng, thường có khoảng một nửa lượng phân đạm được bón bị mất đi thông qua quá trình rửa trôi, bị lắng lọc và bay hơi. Dưới những điều kiện không thích hợp (như mưa to, khô hạn kéo dài, xói mòn, hoặc vật chất hữu cơ trong đất thấp) hiệu quả của phân đạm thậm chí có thể còn thấp hơn.
Do kết quả của việc rửa trôi và quá trình lắng lọc, nguồn nước ngầm và nước uống trở nên bị ô nhiễm. Ngoài những vấn đề ảnh hưởng tới kinh tế và sinh thái, lạm dụng phân khoáng còn gây ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe của cây trồng và cả con người.
Phân hữu cơ rất khác với phân hóa học. Do lượng vật chất hữu cơ của chúng là nguồn dinh dưỡng chậm vì thế cung cấp dinh dưỡng cho cây thông qua bón phân hữu cơ chỉ nên tiến hành một lần.
Tại Valucha, phân bón hữu cơ được ủ từ men ủ cá và ốc được bà con nông dân đánh giá rất cao về chất lượng sản phẩm. Khi sử dụng phân ủ cá này tưới cho cây ớt tại HTX Thiên Phúc, tỉnh Thái Nguyên, người dân nhận xét là tưới một lần giúp lá được xanh tốt trong thời gian gấp đôi so với trước đây họ bón phân vô cơ.
Trong tiêu chuẩn hữu cơ đã xác định rõ việc cung cấp dinh dưỡng cho cây nên được làm như thế nào cũng như các loại vật liệu nào được phép và cấm sử dụng trong nông nghiệp hữu cơ:
– Phân hóa học tổng hợp như urê và lân supe không được phép sử dụng.
– Kế hoạch bón phân hữu cơ về cơ bản sẽ được xây dựng dựa trên việc tái sử dụng các chất thải trong trại sản xuất thông qua ủ phân, các loại cây phân xanh cũng như phân động vật nuôi, các loại phân ủ từ cá, ốc
– Không được sử dụng phân tươi động vật trừ khi nó được ủ theo phương pháp ủ phân “nóng”
– Không được sử dụng phân bón có chứa phân người.
– Các nguồn khoáng đầu vào từ thiên nhiên như đá lân, đá vôi có thể được sử dụng nhưng chỉ là phần bổ sung thêm cho nguồn hữu cơ khi cần thiết.
– Phân vi sinh có thể được sử dụng nếu như nó không chứa các vật liệu không được phép sử dụng trong nông nghiệp hữu cơ (như phân vô cơ hoặc rác thải đô thị) nhưng cũng chỉ là phần bổ sung cho nguồn phân hữu cơ.
4. Valucha chú trọng xây dựng tài nguyên đất, nước và dinh dưỡng đáp ứng tiêu chuẩn canh tác nông nghiệp hữu cơ
>> Xem thêm: Valucha hướng dẫn người dân tự ủ phân bón bằng men vi sinh
Để sản xuất ra được các loại nông sản chất lượng cao đạt tiêu chuẩn hữu cơ, Valucha xây dựng một quy trình canh tác chặt chẽ:
– Khoanh vùng canh tác ở những nơi có thể hạn chế tối đa sự lây nhiễm chéo từ những diện tích có sử dụng hóa chất.
– Tiến hành cải tạo đất bạc màu, nhiễm hóa chất…
– Thực hành ủ phân bón vi sinh từ các loại cây xanh, cây đậu tương, cá, ốc.
– Sử dụng hoàn toàn các loại thuốc trừ sâu hữu cơ, chế phẩm sinh học trong quá trình canh tác.
– Quá trình thu hái, chế biến nông sản hoàn toàn không sử dụng các chất bảo quản.
Chính nhờ quy trình canh tác đạt chuẩn theo hướng hữu cơ, Valucha tự tin cung ứng các sản phẩm nông nghiệp an toàn tới tận tay cho người tiêu dùng. Bên cạnh đó Valucha còn xây dựng được một chuỗi liên kết giúp việc sản xuất, tiêu thụ nông phẩm hữu cơ thuận tiện và phát triển bền vững hơn trong tương lai.
**Tài liệu tham khảo:
- Tài liệu dự án “Phát triển khuôn khổ cho sản xuất và marketing nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam” của Hội nông dân Việt Nam (VNFU) và Agricultural Development Denmark Asia (ADDA) Đan Mạch.
- Giáo trình huấn luyện nông dân sản xuất hữu cơ của Agricultural Development Denmark Asia (ADDA) Việt Nam.
Mọi thông tin chi tiết xin vui lòng liên hệ:
Công ty Cổ phần Giải pháp Nông nghiệp Valucha
Địa chỉ: Số 1 ngõ 197/318/3/47 tổ 12 đường Thạch Bàn, Quận Long Biên, Hà Nội.
Hotline: 0903.221.099
Email: valuchaasj@gmail.com
Fanpage: https://www.facebook.com/valucha.nongnghiep
